Exeria: unha aplicación informática contra a linguaxe sexista

Onte foi presentada «Exeria» unha aplicación informática que permite a revisión lingüística de textos coa finalidade de conseguir un uso non sexista da linguaxe. Esta ferramenta detecta unha serie de termos susceptibles dun uso sexista e propón diferentes suxestións e alternativas.

Ademais da propia aplicación, que se pode descargar de balde na súa páxina e que e compatible cos sistemas operativos GNU/Linux, Windows e MacOSX, pódese consultar o seu glosario dende a propia Rede.

En todos os seus materiais educativos Edicións Xerais intenta transmitirlle ao alumnado e ao profesorado a necesidade de utilizar unha linguaxe non sexista e non discriminatoria. Na materia de Lingua e literatura este é un contido que se presenta de forma transversal ao longo de todas as unidades e de todos os niveis. Ademais, tamén se trata de forma específica nalgúns apartados concretos, como no caso de «Lingua e sociedade» unidade 10 de Lingua e literatura 4ºde ESO: «Por unha linguaxe non sexista».

Dende Edicións Xerais de Galicia recibimos con agrado este tipo de iniciativas que contribúen a mellorar os usos lingüísticos e as relacións entre as persoas.

Advertisement

Edítase o facsímile do Manifesto da I Asemblea Nacionalista das Irmandades da Fala

A Fundación Galiza Sempre acaba de publicar un facsímile do Manifesto da I Asemblea Nacionalista das Irmandades da Fala, celebrada en Lugo os días 17 e 18 de novembro de 1918.

O movemento das Irmandades da Fala xurdira en maio de 1916 na Coruña promovido por Antón Vilar Ponte e tiña como obxectivo principal o de reivindicar a lingua e a cultura de Galicia. Pouco a pouco constituíronse outras agrupacións locais en Santiago de Compostela, Monforte de Lemos, Pontevedra, Ourense e Vilalba e fóronse sumando intelectuais e escritores como Castelao, Cabanillas, Risco, etc., que participaban activamente na publicación de A Nosa Terra, voceiro das Irmandades da Fala dende novembro de 1916. Na Asemblea Nacionalista de Lugo de 1918 estas agrupacións convertéronse nunha federación, que tiña entre os seus obxectivos:

– A cooficialidade lingüística entre galego e castelán.

– Unha ampla autonomía que permitise resolver os problemas económicos e sociais do país.

– Fomentar a cultura propia de Galicia.

– O ingreso das nacionalidades na Liga das Nacións e federalismo con Portugal.

Faise eco desta noticia o xornal dixital Vieiros.

O profesorado pode empregar este recurso para ampliar información sobre a unidade 1 de 4º de ESO e sobre a unidade onde se tratan as Irmandades da Fala en 2º de Bacharelato. Tamén é de interese para as unidades de ESO e Bacharelato onde se trata a historia da lingua galega no século XX.

Linguas minorizadas: o romanche ou retorrománico

O xornal Galicia Hoxe publica unha nova onde se comentan os problemas que está padecendo o romanche, ou retorrománico, unha das catro linguas oficiais de Suíza falada no cantón de Grisóns, nos Alpes, por aproximadamente o 0,5% da poboación helvética. O romanche divídese en cinco dialectos, a partir dos cales se creou en 1982 a variedade estándar, o romanche grisón, que nunca chegou a callar entre a comunidade de falantes.

Nestes momentos unhas 60.000 persoas aseguran usar con asiduidade esta lingua, pero o feito de non contar cunha política lingüística adecuada, así como que os seus falantes teñan problemas de comprensión entre os distintos dialectos, está provocando que, poco a pouco, vaia perdendo usuarios en beneficio do alemán.

Esta noticia pode ser empregada como texto de apoio no apartado de «Lingua e sociedade» da unidade 7 de Lingua e Literatura 1º de Bacharelato (As linguas no mundo. A Europa multilingüe).

Así mesmo, tamén é un reurso interesante para o apartado «Lingua e sociedade» da unidade 1 de Lingua e Literatura 1º de ESO (As linguas do mundo).

Vocabulario Multilingüe de Economía na rede

Informan Vieiros e Culturagalega de que a partir deste momento pódese utilizar unha nova ferramenta en Internet: o Vocabulario Multilingüe de Economía, proxecto coordinado pola Universidade de Santiago e pola Universidade Pompeu Fabra de Cataluña. Nesta páxina podemos consultar terminoloxía específica sobre economía en distintas linguas: galego, catalán, éuscaro, castelán e inglés.

Aínda que nestes momentos non está totalmente depurada, pode ser de interese para ampliar información sobre os temas de terminoloxía específica propostos nas unidades 6 e 7 (apartado de Léxico) do libro do alumnado de Lingua e Literatura 1º de Bacharelato de Xerais.

As últimas publicacións do Consello da Cultura Galega

O Consello da Cultura Galega acaba de presentar estes días dúas obras interesantes para o profesorado de Lingua e literatura galegas de Educación Secundaria.

Por un lado está o informe titulado Situación do ensino da lingua e da literatura galega na Educación Secundaria Obrigatoria. Dirixido por Bieito Silva Valdivia, estéase nunha enquisa realizada nos anos 2005-2007 a alumnado e profesorado de 2º e 4º de ESO e constata o feito de que os resultados obtidos a partir da introdución do estudo da lingua galega no ensino son inferiores aos esperados.

Tamén se presentou esta semana a obra Papés d’emprenta condenada. A escrita galega entre 1797 e 1846. Neste traballo, de interese para traballar en 1º de Bacharelato, recóllense todos os textos escritos en lingua galega durante a primeira metade do século XIX e estúdanse dende distintas perspectivas.

Decreto de Bacharelato LOE

No DOG de hoxe sae publicado o Decreto que establece o currículo de Bacharelato LOE da Consellería de Educación. Inclúe os currículos de todas as materias e o regulamento das ensinanzas desta etapa educativa. Pódese descargar completo aquí.

No que se refire especificamente á materia de Lingua Galega e Literatura I e II, vai da páxina 12.209 á 12.214 do DOG.

A importancia das TIC no ensino

O diario dixital A Nosa Terra faise eco da importancia do uso das novas tecnoloxías como recurso didáctico fundamental con motivo da entrega do II Premio Espiral edublogs 08.

A necesidade de promocionar e aplicar as tecnoloxías da información e a comunicación (TIC) no ámbito educativo é un dos principios do proxecto de Edicións Xerais para a materia de Lingua e Literatura.

En Lingua e Literatura 1º ESO inclúese como texto de lectura para a súa reflexión a reportaxe titulada “O fenómeno blog”. Entre outros contidos, no apartado «Traballo co texto» correspondente a esta lectura proponse a creación dun blog de aula:

En Lingua e Literatura 2º ESO, o apartado «Lingua e sociedade» da unidade 3 está dedicado á importancia das novas tecnoloxías na sociedade actual:

Así mesmo, trátase o correo electrónico, o blog ou as mensaxes SMS como novas formas de comunicación a carón doutras máis tradicionais como cartas ou diarios:

No segundo ciclo, o material de Lingua e Literatura 3º ESO dedica o apartado «Lingua e sociedade» da unidade 11 á presenza da lingua galega en Internet:

E en Lingua e Literatura 4º ESO trátanse, por unha parte, as características dos xornais dixitais e, por outra, a importancia das TIC na comunicación actual:

En Bacharelato, o manual de Lingua e Literatura 1 Bacharelato trata, dentro da «Reflexión sobre o texto», as características da escrita en Internet e trabállase en concreto a estrutura dos blogs:

O traballo coas TIC tamén se fomenta ao longo de todo o libro a través de propostas de actividades que promoven o uso das novas tecnoloxías como ferramentas indispensables na actualidade para a busca e o tratamento da información.

Axenda de enderezos de Internet en galego

Con motivo da celebración do Día das Letras Galegas, o Servizo de Normalización Lingüística do Concello de Carballo publicou unha guía con enderezos de Internet, que se pode descargar, onde se atopa información en galego sobre temas tan variados como banda deseñada, cultura popular, ecoloxismo, educación, imaxe e audiovisual, información cultural, libros e literatura, lingua, música, xornais e información xeral, etc.
Consideramos de moito interese o seu coñecemento por parte do profesorado de Lingua e Literatura de ESO e de Bacharelato, xa que moitas das páxinas citadas poden ser empregadas como recursos de aula ou para ampliar información sobre determinados contidos.

Programación de Lingua e Literatura 1º de Bacharelato

Poñemos á disposición do profesorado de Bacharelato unha primeira versión, aínda non definitiva, da programación de Lingua e Literatura 1º de Bacharelato de Xerais para o curso 2008-2009, que se pode descargar aquí en formato pdf.
En breve subiremos tamén as programacións de Lingua e Literatura 2º e 4º de ESO.

Edición facsimilar da «Égloga de Belmiro e Benigno», de Nicomedes Pastor Díaz

O Consello da Cultura Galega realizou unha edición facsimilar do manuscrito autógrafo da “Égloga de Benigno e Belmiro”, de Nicomedes Pastor Díaz, un dos escritores do Prerrexurdimento que estudamos en Lingua e Literatura de 1º de Bacharelato. Este texto foi descuberto e publicado por Xosé María Álvarez Blázquez, autor homenaxeado este ano con motivo do Día das Letras Galegas.

En 1951 a editorial Monterrey, fundada polo propio Álvarez Blázquez o ano anterior, publicou Poesías galegas. Égloga de Belmiro e Benigno. A alborada, onde se recolle toda a poesía galega de Nicomedes Pastor Díaz con ilustracións a cor de Xosé Sesto.

No ano 2001, e debido á celebración dos Premios Xerais en Viveiro, lugar de nacemento do autor da Égloga, Edicións Xerais de Galicia, en colaboración con este Concello, preparou unha edición facsimilar da primeira de Monterrey.