Archive for the ‘Textos’ Category

Lingua e sociedade na «Revista das letras» de Galicia Hoxe

Marzo 13, 2009

No suplemento «Revista das letras» do xornal Galicia Hoxe publícase o xoves 12 de marzo un interesante estudo da situación actual da lingua galega en relación co xénero, coa clase social e coa ideoloxía. Ademais, desenvólvese unha ampla reflexión sobre a influencia dos movementos sociais que foron xurdindo dende o século XIX para pronunciarse a respecto do idioma galego, tanto na súa defensa, como para opoñerse á súa normalización.

Recollemos algúns parágrafos significativos:

revista_letras_01«A idealización da muller, como a do idioma galego, non é, segundo Queizán, máis que un mecanismo compensatorio propio dunha situación social e culturalmente construída –e non natural– na que o poder e o prestixio seguen a estar en mans de homes, no caso das relacións de xénero, e do castelán, no caso das lingüísticas.»

«Segundo salienta [Henrique Monteagudo], filólogos e historiadores de tradición nacional española tenden a interpretar a expansión do castelán como un resultado do seu maior prestixio cultural e literario, mentres que expertos da tradición nacional da periferia salientan o factor da dominación sociopolítica de Castela e a imposición. Monteagudo cre que a explicación reside en ambas. O nacionalismo galego subliñou o centralismo e a imposición, mentres que a última é negada desde posicións nacionalistas españolas, que mesmo chegan a defender unha pretendida superioridade intrínseca do castelán respecto do galego.»

«Non parece haber unha relación clara entre uso do galego e preferencia polo termo nación, que si é máis evidente en uso de castelán e escolla do terno rexión. Canto ao eixo esquerda-dereita, non se atoparon asociacións evidentes: aínda que si un aumento do monolingüismo en castelán canto máis á dereita.»

Advertisement

Linguas minorizadas: o romanche ou retorrománico

Novembro 12, 2008

romancheO xornal Galicia Hoxe publica unha nova onde se comentan os problemas que está padecendo o romanche, ou retorrománico, unha das catro linguas oficiais de Suíza falada no cantón de Grisóns, nos Alpes, por aproximadamente o 0,5% da poboación helvética. O romanche divídese en cinco dialectos, a partir dos cales se creou en 1982 a variedade estándar, o romanche grisón, que nunca chegou a callar entre a comunidade de falantes.

Nestes momentos unhas 60.000 persoas aseguran usar con asiduidade esta lingua, pero o feito de non contar cunha política lingüística adecuada, así como que os seus falantes teñan problemas de comprensión entre os distintos dialectos, está provocando que, poco a pouco, vaia perdendo usuarios en beneficio do alemán.

Esta noticia pode ser empregada como texto de apoio no apartado de «Lingua e sociedade» da unidade 7 de Lingua e Literatura 1º de Bacharelato (As linguas no mundo. A Europa multilingüe).

Así mesmo, tamén é un reurso interesante para o apartado «Lingua e sociedade» da unidade 1 de Lingua e Literatura 1º de ESO (As linguas do mundo).

Foto de familia de Blanco Amor

Xullo 7, 2008

Méndez Ferrín publicou no Faro de Vigo este fermosísimo texto descritivo sobre Eduardo Blanco Amor a partir dunha foto de familia de aproximadamente o ano 1908. Permitiranos afondar na biografía do grande escritor de Ourense.

Pode empregarse como apoio aos contidos de literatura de 4º de ESO e 2º de Bacharelato.

Reproducimos un breve fragmento:

Eduardo fita o obxectivo cunha sorte de desafío no que adiviñamos curiosidade e perspicacia. Un inicio de sorriso anuncia o xesto inconfundíbel que coñecimos no Eduardo adulto cando el marcaba as distancias co mundo e nos escrutaba a todos tratando de adiviñar segredos e intencións.

«Detectives de papel»: reportaxe sobre a novela policial

Xuño 27, 2008

Na sección «Luces» de El País Daniel Salgado publica unha interesante reportaxe sobre a novela policial. A partir da descrición das características máis destacadas de cada un dos detectives protagonistas (Nivardo Castro, Frank Soutelo, Horacio Dopico…) realízase un percorrido polos títulos do «xénero negro» en Galicia. Este tipo de novela comeza a súa andadura na nosa literatura con Crime en Compostela, de Carlos G. Reigosa, que en 1984 obtivo o 1º Premio Xerais de Novela.

Esta reportaxe pode ter aproveitamento na aula para complementar os contidos de Literatura de 4º de ESO e de 2º de Bacharelato.

Recurso de aula: artigo xornalístico de opinión de Xesús Fraga

Maio 20, 2008

Na edición dixital de A Nosa Terra podemos acceder ao artigo de opinión de Xesús Fraga, que leva por título «A bendita intranscendencia do pop», e que resultou gañador do IV Premio a artigos xornalísticos normalizadores Concello de Carballo 2008. Este texto pode ser empregado como recurso de aula en todos os cursos de ESO e en 2º de Bacharelato:

Recurso de aula: entrevista a María Pilar Freitas

Maio 9, 2008

Na sección «Luces» de El País aparece esta entrevista á autora de A represión lingüística en Galiza no século XX, que pode ser empregado como recurso de aula en 1º e 2º de Bacharelato.